Służebność na własnej nieruchomości

Pan Maciek zastanawiał się nad tym czy można ustanowić służebność na własnej nieruchomości? Dostał on od rodziców działkę budowlaną w Szczyrku.

Działka ta połączona była z drogę publiczną prywatną drogą gruntową. Pan Maciek był jednym ze współwłaścicieli tej drogi.

Jego działka nie była jednak uzbrojona.

Pan Maciek obawiał się, że może mieć problemy z doprowadzeniem mediów do swej nieruchomość.

Jeden ze współwłaścicieli drogi powiedział wprost panu Maćkowi, że nie wyraża zgody na przeprowadzenie przez nią wodociągu.

Czy w takiej sytuacji dopuszczalne jest ustanowienie służebności na nieruchomości, której współwłaścicielem jest Pan Maciek?

Czy można ustanowić służebność na własnej nieruchomości?

Obowiązujące przed wejściem życie kodeksu cywilnego prawo rzeczowe z 1946 r. zawierało przepis pozwalający właścicielowi dwóch nieruchomości na obciążenie jednej z nich służebnością. Kodeks cywilny jednak takiej możliwości nie przewiduje.

Z art. 285§1 kodeksu cywilnego wynika, że nieruchomość można obciążyć służebnością gruntową na rzecz właściciela innej nieruchomości. Przywołany przepis prowadzi do wniosku, że nie może być ustanowiona służebność na własnej nieruchomości.

Ponadto, z art. 247 kodeksu cywilnego wynika, iż ograniczone prawo rzeczowe, a więc również służebność wygasa jeżeli przejdzie ono na właściciela rzeczy obciążonej. Następuje bowiem konfuzja, czyli zlanie praw do tej samej rzeczy w ręku tej samej osoby.

Tak więc w obecnie obowiązującym stanie prawnym, jeżeli jesteś właścicielem dwóch nieruchomości, to nie możesz obciążyć jednej z nich służebnością na rzecz drugiej.

Służebność na rzecz współwłaściciela nieruchomości obciążonej

Inaczej rzecz wygląda gdy jesteś właścicielem jednej z nieruchomości i jednocześnie masz udział we współwłasności innej nieruchomości.

Z postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2005 r., IV CK 65/05 wynika, że w takim wypadku nie ma ustawowych przeszkód do obciążenia tej innej nieruchomości służebnością gruntową na rzecz właściciela.

Służebności gruntowej nie ustanawia się przecież na udziale, ale na nieruchomości.

Także, jeżeli właściciel nieruchomości władnącej nabędzie udział we własności nieruchomości obciążonej, nie następuje konfuzja w rozumieniu art. 247 kodeksu cywilnego i wygaśnięcie służebności.

Jako współwłaściciel nieruchomości masz prawo do posiadania i korzystania z nieruchomości wspólnej. Możesz więc po niej jeździć i chodzić bez konieczności  zgody pozostałych współwłaścicieli.

Powinieneś jednak wiedzieć, że do pewnych czynności m.in. przeprowadzenie mediów przez nieruchomość wspólną potrzebna jest zgoda pozostałych właścicieli.

Przepisy kodeksu cywilnego dają możliwość uzyskania na drodze sądowej upoważnienia do dokonania takiej czynności.

Warto jednak wcześniej ustanowić służebność, aby później nie tracić czasu na postępowania sądowe.

Piotr Bożałkiński
radca prawny

***

Pas służebności

Co to jest pas służebności? Jakie konsekwencje wiążą się z jego wyznaczeniem?

Takie pytania zadał sobie pan Filip. Parę lat temu kupił on dom w Bieszczadach.

Działka, na której stał budynek, obciążona była służebnością na rzecz każdoczesnego właściciela sąsiedniej nieruchomości [Czytaj dalej…]